Jeugdtrainer Titus als vrijwilliger in Ghana “ik ben de enige met een eigen bed”

door Marjolijn de Cocq

De eerste twee maanden in Ghana zijn omgevlogen voor jeugdtrainer Titus Sendrowicz. Hij doet vrijwilligerswerk bij voetbalclub Kitase Action Boys FC, waar jongens uit de omgeving van het dorp Kitase voedsel en onderdak krijgen. Hij vertelt over de club en zijn leven in Ghana, met een oproep aan de leden van AV1923: mocht je willen helpen, doneer dan voor betere bedden.

Het moment dat je het vliegtuig uitstapt in Accra, de hoofdstad van Ghana, voel je het meteen: het is warm hier… De eerste indruk. Twee maanden geleden vloog Titus Sendrowicz van Amsterdam naar Ghana om aan de slag te gaan bij de voetbalclub Kitase Action Boys FC, een bijzonder project van de Nederlandse CO-foundation die in meer Afrikaanse landen actief is.

Op deze club zitten kinderen uit de omgeving van Kitase of uit het dorp zelf. Een aantal van hen heeft een slaapplek en krijgt drie keer per dag eten. De spelers die thuis voldoende voor zichzelf kunnen zorgen, komen dagelijks naar de club om te trainen.

“Voor de jongens die hier intern zitten, zijn de faciliteiten niet naar de Hollandse standaard, maar gelukkig kunnen we ze in ieder geval onderdak bieden. In één bed slapen trouwens twee jongens, ik ben de enige in de kamer die een eigen bed heeft. Het is een ongelofelijke ervaring om vanuit het niets ineens tussen allemaal Ghanezen te leven, te eten te slapen.”

Titus was al langer van plan naar het buitenland te gaan. Na zijn bachelor econometrie en voor zijn premaster filosofie heeft hij nu een tussenjaar. Zijn besluit om voor de CO-foundation aan de slag te gaan, komt ook voort uit zijn behoefde om terug te gaan naar de basis. “Ik ben al acht jaar trainer, ik heb zoveel kinderen bij AV1923 trainingen gegeven. Ik weet hoe ik een groep in toom moet houden, ik kan organiseren, ik weet hoe ik kinderen kan enthousiasmeren. Maar de kinderen hier in Ghana zijn een heel ander verhaal dan de kinderen die in Amsterdam op de baan rondlopen, veel van hen hebben grote problemen en ik hoop dat ik echt iets kan betekenen.”

KITASE ACTION BOYS FC
Kitase Action Boys FC heeft een andere benadering dan de grote clubs in Ghana:

  • spelers komen enkel uit de buurt en worden dus niet uit bijvoorbeeld Togo of Ivoorkust gehaald;
  • de spelers hebben een veilige omgeving en worden niet geslagen als ze een verkeerde pass of voorzet geven;
  • je bent ook welkom als je geen voetbaltalent hebt, het belangrijkste is dat deze jongens worden opgevangen als dat nodig is;
  • spelers wordt gestimuleerd om naar school te gaan, mochten ze daar geen geld voor hebben, dan betaat de club de ‘school fee’.

De voetbalclub is net zoals in Nederland onderverdeeld in leeftijdscategorieën. Het onder-15 team is het sterkst, het speelt op gelijkwaardig niveau met clubs die spelers vanuit heel West-Afrika spelers scouten en opleiden. “Ik ben erg van ze gecharmeerd. De afgelopen vijf wedstrijden van de districts-league hebben we allemaal gewonnen, met 11 doelpunten voor en nul tegen. Al komt de weergaloze techniek er soms niet helemaal uit omdat het veld echt heel slecht is. Ik dacht stiekem dat ik wel een balletje kon raken als winnaar van het Landelijke Econometristen Voetbaltoernooi, maar dat valt toch een beetje tegen als ik tegen deze jongens op dit veld speel.”

Stage
Drie spelers gaan deze zomer stage lopen bij VVV Venlo, en dat heeft nog heel wat voeten in aarde. Paspoorten moeten worden geregeld, geboortecertificaten, visa, handtekeningen van ouders/ooms/grootouders – soms vingerafdrukken als iemand geen handtekening heeft. Titus is elke dag met deze spelers aan het werk om ze voor te bereiden op de stage. “Drie keer per week doen we fitness, een keer zwemmen we – althans, ik ben het ze aan het leren, een van de drie was nog nooit kopje onder geweest. Ik ben hun individuele skills aan het verbeteren, en daarnaast moeten ze ook mentaal voorbereid worden. Denk aan op tijd komen, uitleg hoe vliegen werkt, ze voorbereiden op een ander klimaat, ze leren een gesprek aan te gaan met oudere mensen en blanken want er is een enorm onderdanigheidsgevoel.”

Daarnaast is Titus een plan aan het opzetten waardoor de trainingen meer structuur krijgen. Trainingen beginnen soms makkelijk een uur te laat of gaan zelfs ineens helemaal niet meer door. “Verder wordt er nog niet goed nagedacht over de inhoud van de trainingen en het aanpassen van trainingen op basis van het spel van de voorgaande wedstrijd.”

Vakschooltje
Omdat maar heel weinig spelers zullen uitgroeien tot professionele voetballers, wil de CO-foundation een aantal van hen ook de kans geven zich op een ander gebied te ontwikkelen. Op dit moment wordt een vakschooltje gebouwd waar de jongens kunnen worden opgeleid tot gecertificeerd elektricien. Titus regelt daarvoor de contacten met energiebedrijven, instanties en anderen die kunnen helpen.

Het verhaal van Agyiri
Iedere speler heeft een uniek en heftig verhaal. Dit is het verhaal van Agyri. Agyiri (foto) komt van een straatarme familie. Als je zijn kuiten voelt, dan is dat een blok beton, geen grammetje vet dus. Een jaar of negen geleden heeft bij een verkeersongeluk zijn vader verloren. Zelf hield hij aan het ongeluk een gebroken kaak over, die door geldgebrek nooit goed is behandeld. Hij heeft hierdoor zeven jaar zijn eten in kleine bolletjes zijn slokdarm in moeten proppen. Door middel van geld van de CO-foundation heeft Agyiri een zware maar succesvolle operatie ondergaan. Hierdoor kan hij nu weer fatsoenlijk eten. Nu is hij uitgegroeid tot het grootste talent van de club en zal hij in augustus naar Nederland komen om stage bij VVV te gaan lopen.

Want het onderwijs in Ghana, zo heeft hij inmiddels ervaren, is in een woord belabberd. “Vooral de overheidsscholen zijn heel slecht. Het idee dat de kinderen daar iets leren heb ik snel van me af moeten zetten. Om een indruk te geven, de kinderen moeten rond hun vijftiende het BECE-examen afleggen. Als je dat haalt, word je toegelaten bij een senior highschool. In Kitase hebben het afgelopen jaar van de 51 kinderen slechts 2 dit examen gehaald. De rest kan dus niet fatsoenlijk lezen, schrijven en rekenen.”

Bij de dorpelingen in Kitase is ook weinig wereldoriëntatie. Niemand van de spelers is in staat Ghana op de wereldkaart aan te wijzen en maar een paar trainers kunnen dat. Wel is de gemeenschap diepgelovig, Ghana is een overwegend christelijk land. In Kitase alleen al zijn meer dan 20 ‘kerken’: klaslokalen, een tent, een niet afgebouwd huis, gewoon op straat of ’s avonds op het voetbalveld.

“Een avond ben ik een keer bij zo’n kerkdienst in een klaslokaal geweest”, vertelt Titus. “Een ongelofelijke en onvergetelijke ervaring, totaal anders dan dat we in Nederland gewend zijn. Hier wordt van de kerkganger verwacht dat hij meeklapt, meeschreeuwt en meedanst. Aan het einde van de dienst om half vijf ’s ochtends) werden de kerkgangers in trance gebracht en gezegend.” Daarna ben ik moe maar voldaan (en licht in shock) naar huis gegaan.”

Wat opvalt, is dat alle verschillende geloven en vertakkingen heel vredig naast elkaar leven – in dat opzicht dus een prettige samenleving om in te leven. “Tussen al die geloven door loopt ook nog een rode draad van geesten en magie, iedereen gelooft daar in en is er tot op zekere hoogte ook bang voor. Zo wordt er, als er iets gestolen is, gedreigd met ’the spiritual man’: iemand die de dief door middel van een ritueel aan kan wijzen. Meestal is het dreigen voldoende om het gestolen waar terug te brengen.”

Waterpomp
Het is nu middenin regenseizoen, wat inhoudt dat het in Kitase ongeveer drie keer per week regent, heel hard regent. Als de regen eraan komt, valt meteen alle elektriciteit weg. “Het duurt daarna meestal een halve dag voordat de elektra weer werkend is. Ook is er net na zo’n regenbui helemaal niets te doen in het dorp en de omgeving. Alle winkels zijn dicht, er is geen eten, niets.”

CO-Foundation
De overkoepelende organisatie die dit allemaal mogelijk maakt, is de CO-Foundation van Bart van der Grinten. Hij komt oorspronkelijk uit Venlo maar heeft de afgelopen 12 jaar allerlei projecten in Afrika opgezet (zoals een polikliniek en apotheek in Nigeria en deze voetbalclub). Op dit moment ligt de focus volledig op Kitase en Action Boys FC. Voor donaties zie http://co-foundation.org/ (het kopje ‘youth development project’ heeft betrekking op Action Boys FC); wie liever direct via Titus doneert: stuur een mail naar titus.sendrowicz@live.nl.

Het is in Kitase volkomen normaal om afval op straat te gooien, prullenbakken bestaan niet. Ook afvoerputten en riolering zijn er niet of heel beperkt aanwezig. “Wat betreft de gezondheid hier: ik ben blij dat ik malariapillen bij me heb. Afgelopen maand hebben we minstens tien gevallen van malaria gehad.” Een ziekte waar je je geen zorgen om hoeft te maken als je er op tijd bij bent, maar als je twee dagen te laat bent, kan het fataal zijn. “Gelukkig hebben we van het Ghanese anti-malaria instituut vijftig klamboes gekregen. Hierdoor zijn de jongens in ieder geval ’s nachts beschermd tegen de muggen.”

Onlangs heeft de club een waterpomp aangelegd aangelegd – een onbeperkte hoeveelheid water is in Kitase vrij uniek en een luxe, maar essentieel om de club continuïteit te geven: wassen, drinken, koken, douchen enzovoorts. “Maar wat ik op dit moment echt heel graag zou willen regelen voor de jongens, zijn goede bedden. De bedden zijn doorgezakt een dun matrasje op de grond. Ik zou graag stapelbedden willen aanschaffen zodat de jongens in ieder geval kunnen rekenen op een solide nachtrust. Zo’n bed kost 50 euro, dus mochten jullie mee willen helpen, dan zijn donaties van harte welkom!”