Tijddilatatie

door Kees Elsinga

Wat hieronder staat, is geschreven door een verstokte Alfa. Mijn laatste natuurkundeles dateert van 1972 en wiskunde behoort niet tot mijn eindexamenpakket.
De wondere wereld van de Beta-vakken is mij dan ook volledig vreemd. Als ik ermee geconfronteerd word, kan ik mij oprecht verbazen.
Mijn oudste zoon studeert natuurkunde en via hem kwam ik in aanraking met tijddilatatie (dilatatie betekent uitrekking). Dit verschijnsel heeft te maken met de specifieke relativiteitstheorie van Einstein.
Deze zegt dat een bewegende klok langzamer tikt dan een identieke niet bewegende klok, dus als loper A en B allebei een identieke klok bij zich hebben en B loopt hard terwijl A stilstaat, dan zal de klok van B langzamer lopen dan de klok van A. De tijd wordt als het ware uitgerekt als je heel snel beweegt. Iemand die met hoge snelheid op en neer vliegt naar de dichtstbijzijnde ster is bij terugkomst dan ook een stuk jonger dan degene die is achtergebleven.
Vraag me niet hoe het kan, maar als Einstein het beweert, zal het wel waar zijn.

Ik moet meteen aan de gevolgen voor het hardlopen denken: als het zo is dat de tijd voor een hardloper langzamer gaat naarmate hij zich sneller beweegt, dan betekent dit dat hij dezelfde afstand in kortere tijd aflegt dan degene die stilstaat, de jury tijd bijvoorbeeld. Stel, mijn tijd op de 10 km. wordt geregistreerd in 36 minuten, dan geldt dit alleen voor de jury die de tijd waarneemt op een stilstaande klok. Voor mij met een bewegende klok gaat de tijd langzamer, dus op het moment dat de klok van de jury op 36 minuten staat, heb ik misschien nog maar 35 minuten en nog wat afgelegd! Hoe harder ik loop des te meer ik van de tijd afsnoep!

Nu begrijp ik waarom je altijd het gevoel hebt dat je harder hebt gelopen dan de finishklok aangeeft. Het lijkt niet alleen of je sneller bent gegaan, het is ook zo! Alle hardlooptijden dienen dus gecorrigeerd te worden en al mijn persoonlijke records kunnen naar beneden worden bijgesteld.
Het gaat zelfs nog verder. Als het zo is dat de tijd langzamer gaat naarmate je sneller beweegt, dan betekent dit dat je door veel en hard te lopen je eigen leeftijd kunt beïnvloeden: hoe harder je loopt, des te jonger je wordt! Ik krijg al visioenen dat ik me binnen afzienbare tijd bij de senioren kan inschrijven. Ik ren naar de spiegel om te kijken of de haargroei op mijn achter-hoofd zich al aan het herstellen is…
Opgetogen stap ik naar mijn zoon en vraag hem uit te rekenen hoeveel ik van mijn PR-tijden kan aftrekken. Onderweg trek ik een lange neus naar de kalender. Het resultaat is als volgt: bij een snelheid van 16 km/u is de dilatatie-factor: y = 0,000000000000000108 per seconde. Hierdoor geldt na 36 minuten ( = 2160 seconden) de volgende tijddilatatie voor de hardloper: 2160 * y = 0,000000000000233280 sec. Dat scheelt! Pas als ik in de buurt van de lichtsnelheid (300.000 km per seconde) kom, is het verschil merkbaar!

Met een zucht pak ik mijn hardloopschoenen om te gaan trainen: het beste middel om snellere tijden te lopen én om je jong te blijven voelen …